Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2013

Πως μπορούμε να κάνουμε τα παιδιά της σχολικής ηλικίας σωματικά δραστήρια

από το blog: Clinical Sports Medicine

μετάφραση: Θανάσης Σιούρας, Φυσικοθεραπευτής


Η τακτική σωματική δραστηριότητα στο σχολείο έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τα αποτελέσματα της υγείας των παιδιών και των νέων, όπως το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία. Πρόσφατες έρευνες ρίχνουν φως στις ευκαιρίες και στις προκλήσεις της εφαρμογή της φυσικής δραστηριότητας σε παιδιά σχολικής ηλικίας.
Η τακτική σωματική δραστηριότητα είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική ανάπτυξη όπως και για την ανάπτυξη της κάρδιο-αναπνευστικής αντοχής, της μυϊκής δύναμης, της ευελιξίας, των κινητικών δεξιοτήτων και της ευκινησία. Επιπλέον, η τακτική σωματική δραστηριότητα έχει επιπτώσεις σε ένα ευρύ φάσμα αποτελεσμάτων της υγεία των παιδιών και της νεολαίας (1) συμπεριλαμβανομένων του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκία. Τα παιδιά θεωρούνται μια κρίσιμη ομάδα-στόχος της προσπάθειας της δημόσιας υγείας για την πρόληψη της παχυσαρκίας και του υπερβολικού βάρους.

Ο Grydeland και άλλοι, ανέφεραν πρόσφατα την επίδραση της 20-μηνης παρέμβασης στα σχολεία όσον αφορά τα αποτελέσματα της σύνθεσης του σώματος (2). Η παρέμβαση τους κατάφερε να αυξήσει την συνολική σωματική δραστηριότητα μεταξύ των συμμετεχόντων και ιδιαίτερα μεταξύ των κοριτσιών και των ατόμων με χαμηλό επίπεδο δραστηριότητας. Επιπλέον, η μελέτη έδειξε ευεργετικά αποτελέσματα στη μείωση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) των κοριτσιών.

Τα αποτελέσματα σχετικά με τη σύνθεση του σώματος είναι πολλά υποσχόμενα. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικά αποτελέσματα της παρέμβασης μεταξύ των αγοριών ή μεταξύ των συμμετεχόντων των γονέων με χαμηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης. Φαίνεται να υπάρχουν μερικοί λόγοι για τους οποίους οι επιπτώσεις δεν ήταν καλύτερες και δεν επηρέασαν τα αγόρια. Μεταξύ αυτών ήταν ότι το χαμηλό κόστος και η δυνατότητα εφαρμογής στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα είχε υψηλή προτεραιότητα στη μελέτη του Grydeland, και τα συστατικά παρέμβασης διοχετεύτηκαν κυρίως μέσω των εκπαιδευτικών του σχολείου και εξαρτιόνταν από την αφοσίωσή τους στο πρόγραμμα.

Ακόμη και με φιλόδοξους στόχους για το ποιες δραστηριότητες τα παιδιά θα πρέπει να συμμετέχουν, οι επιπτώσεις εξαρτώνται από το τι τα παιδιά κάνουν πραγματικά. Ακριβώς όπως όταν οι ασθενείς λαμβάνουν τα φάρμακά η θεραπεία λειτουργεί καλά, ενώ αν δεν το κάνουν, η θεραπεία δεν λειτουργεί. Η πρόκληση είναι να εφαρμοστεί η σωματική δραστηριότητα με αρκετά ισχυρές επιπτώσεις.

Από τη βιβλιογραφία (3-6) γνωρίζουμε:

• Τα παιδιά γίνονται λιγότερο σωματικά δραστήρια όσο πλησιάζουν την εφηβεία και την ενήλικη ζωή
• Τα κορίτσια είναι γενικά λιγότερο δραστήρια από τα αγόρια
• Τα παιδιά που είναι σωματικά δραστήρια κατά τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας είναι πιο πιθανό να είναι σωματικά ενεργοί ως ενήλικες
• Μάθηση διαφορετικών τύπων σωματικών δραστηριοτήτων στην παιδική ηλικία μπορεί να βοηθήσει να τολμούν να συμμετάσχουν σε περισσότερες δραστηριότητες αργότερα στη ζωή τους
• Υποχρεωτική σωματική δραστηριότητα στο σχολείο δεν είναι προτεραιότητα
• Δεν υπάρχουν στοιχεία που ότι η προστιθέμενη σωματική δραστηριότητα στο σχολικό πρόγραμμα με τη λήψη χρόνου από άλλα θέματα εμποδίζουν τις ακαδημαϊκές επιδόσεις

Το σχολείο αντιπροσωπεύει το μόνο διαθέσιμο πεδίο όπου όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από την κοινωνική υπόβαθρο, μπορεί να προσεγγιστούν συνεχώς επί μακρό χρονικό διάστημα. Ως εκ τούτου θα πρέπει να παροτρύνουμε τους φορείς λήψης αποφάσεων να δώσουν προτεραιότητα στη σωματική δραστηριότητα στο σχολείο και να εξασφαλίσουν ότι οι εκπαιδευτικοί έχουν αρκετές ικανότητες. Ωστόσο, αν αυτό είναι μόνο στα λόγια, το πιθανότερο αποτέλεσμα είναι η αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων και όχι τη μείωση τους.



Βιβλιογραφία:
  1. Strong WB, Malina RM, Blimkie CJ et al. Evidence based physical activity for school-age youth. J Pediatr 2005; 146:732-37.
  2. Grydeland M, Bjelland M, Anderssen SA, Klepp KI, Bergh IH, Andersen LF, Ommundsen Y, Lien N. Effects of a 20-month cluster randomised controlled school-based intervention trial on BMI of school-aged boys and girls: the HEIA study. Br J Sports Med. 2013 Apr 27. [Epub ahead of print]
  3. Kolle E, Steene-Johannessen J, Andersen LB, Anderssen SA. Objective measures of physical activity level and directly measured aerobic fitness in a population based sample of Norwegian 9- and 15-year olds. Scand J Med Sci Sports. 2010 Feb;20(1):e41-7. doi: 10.1111/j.1600-0838.2009.00892.x.
  4. Telama R, Yang X, Viikari J, et al. Physical activity from childhood to adulthood. A 21-year tracking study.  Am J Prev Med 2005;28:267–73.
  5. Ahamed Y, Macdonald H, Reed K, Naylor PJ, Liu-Ambrose T, McKay H. School-based physical activity does not compromise children’s academic performance. Med Sci Sports Exerc. 2007 39:371-6.
  6. François Trudeau F, Shephard RJ. Physical education, school physical activity, school sports and academic performance. Int J Behav Nutr Phys Act. 2008; 5: 10.