Τρίτη 17 Απριλίου 2018

Κάθεστε άνετα; (ο μύθος της καλής στάσης)

από την εφημερίδα Τhe Guardian
5 Μαρτίου 2018

Ενώ περισσότεροι από 2.5 εκατομμύρια άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο πάσχουν από οσφυαλγία, υπάρχουν λίγα σχετικά στοιχεία που να συνδέουν την αυτή κατάσταση με το κάθισμα ή την κακή στάση.



Παρακολουθείτε τηλεόραση ή την οθόνη του υπολογιστή σας; Κάθεστε αναπαυτικά με πόδια σας τεντωμένα μπροστα και την πλάτη σας οριζοντιωμένη; Περισσότεροι από 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο υποφέρουν από οσφυαλγία, κάτι που στοιχίζει περίπου £ 22 δις ετησίως. Μηπως τελικά θα πρέπει να είμαστε λίγο πιο ίσιοι;

"Αν ζητήσετε την γνώμη των περισσοτέρων ανθρώπων για το πως αποτρέψουν αυτόν τον πόνο, θα σας πουν: Καθίστε ευθεία και ισιώστε την πλάτη σας, γιατί αυτό μας έχουν περάσει οι γονείς μας", λέει ο Kieran O 'Sullivan, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Limerick και φυσικοθεραπευτής στο κέντρο σπονδυλικής σπονδυλικής στήλης, στο νοσοκομείο Aspetar του
Qatar. Είμαστε, συμπληρώνει ο O'Sullivan, σχεδόν παρανοϊκοί σχετικά με τη στάση του σώματος. 

Ωστόσο, τα αποδεικτικά στοιχεία που συνδέουν τη στάση του σώματος με την οσφυαλγία είναι εκπληκτικά απίστευτα. Η στάση ορίζεται από την παγκοσμίου φήμης Cleveland Clinic ως η θέση στην οποία κρατάμε το σώμα σας ενάντια στη βαρύτητα, σε όρθια θέση, σε καθιστή ή ξαπλωμένοι. Η λέξη στα Αγγλικά (posture), προέρχεται από το λατινικό ponere, που σημαίνει το να βάλεις ή να τοποθετήσεις κάτι. Και η στάση ήταν σημαντική για τους Ρωμαίους, μέχρι την εποχή του Τιβέριου, όπου οι γυναίκες τελικά είχαν τη δυνατότητα να εγκαταλείψουν την ορθή στάση τους και να κάθονται σε δημόσιο χώρο και έτσι οι σχολιαστές της εποχής προειδοποιούσαν για ηθική παρακμή. Στην πραγματικότητα, η τακτική της μυϊκή ενίσχυση των μυών της σπονδυλικής στήλης ήρθε στον 19ο αιώνα. Πριν από τότε, η αριστοκρατική μόδα ευνοούσε την χαλαρή, έως ξαπλωτη, καθιστή θέση.

Δηλαδή, υπάρχει πραγματικά κάποια σχέση της καλής στάσης με τον οσφυϊκό πόνο; "Το κοινό θα έλεγε ότι υπάρχει," λέει ο O'Sullivan. "Καθεται ευθεία. Στην εργασία, αυτό ενισχύεται από εργονομικά προγράμματα για την πρόληψη του οσφυϊκού πόνου. Αυτά συνήθως περιλαμβάνουν την εξέταση του καθίσματος, το ύψος της οθόνης και την θέση του πληκτρολογίου και το ποντικιού. Αυτά, πάνω στην αρχή ότι θα πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένα με ένα συγκεκριμένο τρόπο, για να  προκαλούν λιγότερο (αν όχι καθόλου) πόνο στον αυχένα και την οσφύ. Φυσικά, η σπονδυλική στήλη είναι σχήματος S, με την αυχενική μοίρα ελαφρώς κοίλη, την θωρακική ελαφρώς κυρτή και στη συνέχεια καταλήγει σε ένα κοίλο στην οσφυϊκή περιοχή. Έτσι, θεωρητικά, μιλώντας για μια καλή στάση, συνήθως αναφερόμαστε στην "απαλή" ισοπέδωση ορισμένων καμπυλών."


Αλλά δεν υπάρχει προκαθωρισμένο πρότυπο καλής στάσης. Μια μελέτη 295 φυσικοθεραπευτών σε τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες, τους ζήτησε να επιλέξουν την τέλεια στάση από επιλογή 9 εικόνων, που κυμαίνοντουσαν από φθίνουσα καθιστή μέχρι την όρθια στάση. Ενώ το 85% των φυσικοθεραπευτών επέλεξε μία από τις δύο στάσεις, που όμως ήταν πολύ διαφορετικές, μία που είχε την μικρότερη οσφυϊκή καμπύλη και μια άλλη που είχε ευθειασμένη την σπονδυλική στήλη.  

Οι ερευνητές προειδοποίησαν ότι αυτή η στάση θα απαιτούσε πραγματικά υψηλότερα επίπεδα μυϊκής δραστηριότητας και θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερη κόπωση και δυσφορία. Το άλλο φαβορί, είχε περισσότερη οσφυϊκή καμπύλη, αλλά οι ερευνητές είπαν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που έτσι θα μειωθεί ο κίνδυνος της παρουσίας πόνου. Στην πραγματικότητα, διαφορετικές στάσεις ταιριάζουν σε διαφορετικούς ανθρώπους - οι γυναίκες, για παράδειγμα, τείνουν να έχουν μεγαλύτερη καμπυλότητα στην οσφυϊκή μοίρα.

Οι καθηγητές μπαλέτου είναι πιο συνεπείς με αυτό που θεωρούν καλή στάση. "Τη λέμε ευθυγράμμιση. Είναι μια από τις βασικές αρχές του σύγχρονου ή του κλασικού χορού", λέει η
Anna Helsby, λέκτορας της Σχολής Σύγχρονου Χορού στο Λονδίνο, με έδρα το The Place. "Ο χορός είναι πολύ δύσκολος και πολλά πράγματα εξαρτώνται από τη στάση του σώματος. Δεν θέλουμε να λικνίζονται οι ώμοι ή η λεκάνη, γιατί τότε δεν χρησιμοποιούμε σωστά τους κοιλιακούς μας. Χρησιμοποιούμε εικόνες: οι ώμοι ευθυγραμμίζονται στην κορυφή της λεκάνης, η λεκάνη στα γόνατα και τα γόνατα στους αστραγάλους, οπότε όλα βρίσκονται σε μια ευθεία γραμμή. Για να το κατορθώσουμε. σκεφτόμαστε μια ευθεία γραμμή που τρέχει μέσα από το σώμα μας."

Ο O'Sullivan λέει ότι αντί να επικεντρωθούμε στην τήρηση της σωστής στάσης του σώματος, θα πρέπει να ασχοληθούμε με κάτι πιο σημαντικό, την δυνατότητα της μεταβολής της στάσης και της εύκολης μετακίνησης: "Είναι ελκυστικό να πιστεύετε ότι εάν καθίσετε ευθεία δεν θα πονέσετε, αυτό όμως δεν υποστηρίζεται σε πολλές μελέτες. Μπορεί να διαβάσετε σε πολλούς ιστότοπους ότι η κακή στάση (που συνήθως ορίζεται σαν κλίση της σπονδυλικής στήλης προς τα εμπρός ή το ανάποδο) προκαλεί τα πάντα, από τον οσφτϊκό πόνο μέχρι τις κιρσώδεις φλέβες και τη δυσπεψία, καθώς και άλλα προβλήματα υγείας. Στην Αμερική του 19ου και του 20ου αιώνα, η κακή στάση κατηγορήθηκε για τα πάντα, από το αυνανισμό μέχρι την υπερβολική επιθυμία γραφής και έλεγαν επίσης ότι συμπιέζει τους πνεύμονες. Ο κοινωνικός μεταρρυθμιστής και ο υπερασπιστής της υγείας της εποχής, ο Dr Edmund Shaftesbury, ανέφερε ότι η κακή στάση προκάλει πτώση του στήθους, έτσι ώστε η καρδιά, το νεφρό και το ήπαρ να είναι τόσο συμπιεσμένα, ώστε να μην μπορούν να λειτουργήσουν ανεξάρτητα. Είχαν φτάσει σε σημείο, οι έφηβοι της δεκαετίας του '30 να ελέγχονται από τους γονείς τους για το αν οι σπονδυλικές στήλες ήταν ίσιες.  Όλο το σώμα ήταν μια μηχανή που εξαρτότανε από την ρύθμιση της στάσης.

"Αυτό μας δημιουργεί το ερώτημα γιατί κάποιος να επιλέξει να διορθώσει τη στάση του", λέει ο Dr Eyal Lederman, ένας οστεοπαθητικός και επίτιμος λέκτορας στο Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ορθοπαιδικής και Μυοσκελετικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. "Μέχρι σήμερα, όλες οι έρευνες έχουν δείξει ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ των στάσεων, όπως το σχήμα και οι καμπύλες της πλάτης, οι ασυμμετρίες και ακόμη και ο τρόπος που χρησιμοποιούμε τη σπονδυλική στήλη μας, με τον οσφυϊκό πόνο. Δεν υπάρχει σχέση μεταξύ καθιστικού και ορθοστατικού οσφυϊκού πόνου. Ναι, εάν έχετε ήδη οσφυαλγία, ίσως αισθανθείτε περισσότερο άσχημα όταν κάθεστε. αλλά αυτή δεν είναι η αιτία του πόνου." Ο Lederman υποστηρίζει ότι έχουμε εξελιχθεί σαν είδος για να έχουμε την δυνατότητα να μπορούμε να κάμπτουμε και να εκτείνουμε την σπονδυλική μας στήλη. Αυτές οι φυσικές δραστηριότητες είναι ασφαλείς και ωφέλιμες για την υγεία των νωτιαίων μυών μας και πρέπει να σταματήσουμε να τις φοβόμαστε.

Η συμβουλή του O'Sullivan είναι εξίσου σύμφωνη. "Αν δεν έχετε πόνο στην πλάτη, τότε μην σκέφτεστε καθόλου τη στάση σας. Σκεφτείτε μόνο ότι είστε υγιής!!! Η στέρηση του ύπνου και το άγχος είναι πιο σημαντικά από την προσπάθεια για καλή στάση που κάνετε. Το άγχος έχει έναν ισχυρό φλεγμονώδη ρόλο, που μπορεί να διατηρεί μόνιμα κάνει τους μυς σε τάση. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν φαντάζονται ότι η πλάτη τους πονάει, όταν τους λείπει ύπνος. Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι μόλις έχετε πόνο στην πλάτη, τότε η στάση σας μπορεί πράγματι να επηρεάστει. Το να ακινητοποιηθείτε για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι καλύτερο να αποφεύγεται. Αν κάποιος υποφέρει από οσφυϊκό πόνο, θα πρότεινα να πάρει κάποιες συμβουλές από ειδικευμένο άτομο για το πώς μπορεί να κινηθεί, με περισσότερη εμπιστοσύνη και λιγότερο πόνο", λέει ο O'Sullivan. 

"Είναι δοκιμασία και λάθος, αλλά θα πρέπει να διερευνηθεί ποιος τρόπος κίνησης της σπονδυλικής στήλης είναι ο πιο άνετος. Οι γονείς πρέπει επίσης να χαλαρώσουν και να μην ανησυχούν για τα παιδιά τους που μεταφέρουν βαριά σακίδια στο σχολείο. Τα παιδιά που παρουσιάζουν σφυϊκό πόνο δεν είναι αυτά που έχουν τα βαρύτερα σακίδια. Η έρευνα δείχνει ότι αν ένα παιδί ή η μητέρα του σκέφτεται ότι το σακίδιο τους είναι πολύ βαρύ, τότε έχει περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσει οσφυϊκό πόνο", συμπληρώνει ο O'Sullivan.  
"Η μεταφορά κάποιου αντικειμένου μεγάλου βάρους δεν αποτελεί κίνδυνο. Ας μην συνεχίζουμε να ενισχύουμε την ιδέα ότι η σπονδυλική μας στήλη είναι πολύ ευαίσθητη, γιατί αυτό είναι ανακριβές. Τα παιδιά σήμερα είναι ανενεργά και έτσι, σε μεγάλο ποσοστό, είναι υπερβαρα. Ίσως τελικά, η μεταφορά του σχολικού σακιδίου να είναι ένας καλός τρόπος για να ασκηθούν."




πηγή: https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2018/mar/05/are-you-sitting-comfortably-the-myth-of-good-posture?CMP=share_btn_tw