Τα υποδήματα με ελλειψοειδή σόλα (Rocker Bottom Shoes - RBS) είναι αυτά που η σόλα τους είναι παχύτερη από το κανονικό στη μέση, με στρογγυλεμένα το μπροστά και το πίσω τμήμα της. Έτσι δημιουργείται μια ανύψωση του κεντρικού τμήματος, σε σχέση με το πρόσθιο και το οπίσθιο τμήμα. Τα υποδήματα αυτά είναι γνωστά στο εμπόριο με διάφορα ονόματα, όπως "γυροσκοπικά" ή "παπούτσια μυϊκης τόνωσης", αλλά και με διάφορες εμπορικές ονομασίες. Οι Tyrell & Carter προσδιορίζουν τουλάχιστον έξι τυπικές αποκλίσεις της RBS σόλας και δίνουν το όνομα: toe-only rocker, rocker bar, mild rocker, heel-to-toe rocker, negative heel rocker and double rocker.
Η κατασκευή των περισσότερων μορφών RBS υποδημάτων, είναι τέτοια που το βάρος του σώματος του χρήστη μετατοπίζεται πίσω από τον αστράγαλο και απαιτείται μεγαλύτερο νευρομυϊκό έργο από ότι θα απαιτούνταν με μια επίπεδη σόλα παπουτσιού, για να ισορροπήσει το κέντρο βάρους του σώματος.
Στη δεκαετία του 2000, αυτού του είδους τα υποδήματα ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή στην αγορά και κυκλοφόρησαν από πολλές εταιρείες. Οι υποστηρικτές αυτής της τεχνολογίας ισχυριζόντουσαν ότι αυτού του είδους τα υποδήματα αποσταθεροποιούσαν ελαφρώς την ποδοκνημική και έτσι χρειαζόντουσαν περισσότερες μυϊκές ομάδες (όπως οι κοιλιακοί και οι γλουτιαίοι) για την κίνηση του ποδιού. Με αυτό τον τρόπο, φιλοδοξούσαν να αποκομίσουν τα οφέλη για την υγεία του χρήστη, όπως η βελτίωση της στάσης του σώματος και η μυϊκή ενδυνάμωση.
Πολλοί όμως ερευνητές είχαν αντίθετη άποψη. Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Dr Thomas Lee πρότεινε ότι οι ισχυρισμοί για τα οφέλη των RBS υποδημάτων ήταν υπερβολικοί. Ο Dr Lee απέτρεπε την χρήση τέτοιων υποδημάτων σε ανθρώπους με προβλήματα στις αρθρώσεις του γόνατου και του ισχίου ή με προβλήματα της ΣΣ. http://www.dispatch.com/content/stories/life_and_entertainment/2010/07/02/toning-shoes-a-stretch-for-some-not-others.html
Ο Dr Sian MacRae (Φυσικοθεραπευτής στο Chelsea and Westminster Hospital, London) μελέτησε 115 ασθενείς που χρησιμοποιούσαν RBS υποδήματα, για χρονική περίοδο ενός έτους και το συμπέρασμα ήταν ότι δε προσέφεραν τίποτε στην μείωση του οσφυϊκού πόνου. http://journals.lww.com/spinejournal/Abstract/2013/10150/Effectiveness_of_Rocker_Sole_Shoes_in_the.2.aspx
Αν και αναγνωρίζει την αλλαγή στην μυϊκή λειτουργικότητα, η Ποδίατρος Jennifer Ryder, πιστεύει είπε ότι τα οφέλη των υποδημάτων δεν είναι μόνιμα, επειδή οι μύς θα προσαρμοστούν γρήγορα στην αλλαγή αυτή. Η Ryder προειδοποίησε επίσης για την πρόκληση προβλημάτων στον αχίλλειο τένοντα από την χρήση αυτών των υποδηματων. http://rapidcityjournal.com/lifestyles/article_df76212e-2e00-11df-9365-001cc4c002e0.html
Οι Tyrell & Carter αναφέρουν ότι η χρήση των RBS υποδημάτων στο πλαίσιο της ποδιατρικής πρέπει να γίνει με προσοχή, λόγω της μοναδικότητας της παθολογία του ποδιού του κάθε ατόμου.
Σε μια μελέτη του 2010 του Πανεπιστημίου του Wisconsin, διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχε κανένα όφελος για την χρήση κατά την διάρκεια της άσκησης αυτού του είδους των υποδημάτων. http://rapidcityjournal.com/lifestyles/article_df76212e-2e00-11df-9365-001cc4c002e0.html
Στην μελέτη αυτή στηρίχθηκαν και αγωγές για παραπλανητική διαφήμιση, το 2011, κατά μεγάλων εταιρειών, όπως η New Balance, η Reebok κά.
Τέλος σε μια μελέτη του 2009, αναπτύχθηκαν ανησυχίες για το ότι η χρήση αυτών των υποδημάτων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο των πτώσεων. http://www.gaitposture.com/article/S0966-6362%2809%2900067-8/abstract
Ενώ σε άλλη έρευνα από τον Wang (2009) φαίνεται ότι αν και αυτό δεν μπορεί να είναι ένα πρόβλημα σε αρτιμελή άτομα, υπάρχει όμως ανησυχία για ηλικιωμένα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ισορροπίας.
Σε πρόφατη μελέτη των Vieira ER, Guerrero G, Holt D, Arreaza M, Veroes V, Brunt D που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Απριλίου 2014 στο περιοδικο Foot & Ankle International μελετήθηκε η σταθερότητα και η ισορροπία κατά τη διάρκεια στατικών και δυναμικών δραστηριοτήτων, με την χρησιμοποίηση υποδημάτων RBS.
Διερευνήθηκαν τα αποτελέσματα της ευστάθειας και της προσαρμογής με την χρήση αυτών των υποδημάτων.
Οι στόχοι αυτής της μελέτης ήταν να αξιολογήθει η ευστάθεια, αλλα και αν υπάρχει βελτίωση της σταθερότητα, στην μακροχρόνια χρήση των υποδημάτων RBS.
Αξιολογήθηκαν 11 γυναίκες χωρίς προβλήματα στα κάτω άκρα. Η σταθεροποίηση του πέλματος ελέγχθηκε κατά την έναρξη και στην 3η και 6η εβδομάδα μετά την χρήση, χρησιμοποιώντας εξοπλισμό της Neurocom (SMART EquiTest). Το κέντρο της πίεσης προσδιορίσθηκε με τη χρήση ειδικών πλακών και η τοποθέτηση του κέντρου βάρους εκτιμήθηκε απο CoP και ανθρωπομετρικές μετρήσεις.
Τα υποκείμενα εκτέλεσαν μια σειρά από εργασίες, κυρίως με κλίσεις προς διαφορετικές κατευθύνσεις, έτσι ώστε να μετακινούν την κάθετη προβολή του κέντρου βάρους τους. Το τελικό σημείο της προβολής στο δάπεδο του κέντρου βάρους, υπολογίστηκε και μετρήθηκε σαν ένα μέτρο σύγκρισης της απόστασης μεταξύ της θέσης εκκίνησης και της τελικής θέσης.
Λαμβάνοντας υπόψη το σώμα ως ανεστραμμένο εκκρεμές, καταγράφηκαν η μέση γωνιακή ταχύτητα του ανεστραμμένου εκκρεμούς κατά τη διάρκεια των κινήσεων και η ποσοτικοποίηση του ελέγχου κατεύθυνσης, ως ποσοστό της κίνησης σε συνάρτηση της απόστασης από την αρχική θέση.
Οι γωνιακές ταχύτητες του αντίστροφου εκκρεμούς (δηλαδή η γωνιακή ταχύτητα του κέντρου βάρους) δεν διέφεραν σημαντικά στην χρήση ή όχι των υποδημάτων RBS και στις 2 κατευθύνσεις ( 4±3 μοίρες/sec με RBS έναντι 5±2 μοίρες/sec με κανονικά υποδήματα και 4±1 μοίρες/sec έναντι 6±4 μοίρες/sec). Τα αποτελέσματα όμως, για τον πρόσθιο έλεγχο της κατεύθυνσης του κέντρου βάρους, ήταν σημαντικά χειρότερα με RBS παπούτσια στις εβδομάδες 3 και 6 (P<.015). Η πρόσθια προβολή του τελικού σημείου ήταν επίσης χαμηλότερη με RBS υποδήματα, τόσο κατά την έναρξη και την 6η εβδομάδα (P < .014).
Τέλος, δεν υπήρχαν σημαντικές αλλαγές με την πάροδο του χρόνου.
Τα ευρήματα αποδεικνύουν ότι η ευστάθεια επηρεάστηκε αρνητικά από τη χρήση RBS υποδημάτων και ότι οι χρήστες τους δεν βελτίωσαν την σταθερότητα τους, ακόμη και μετά από μια περίοδο 6 εβδομάδων χρήσης.
Αυτή η μελέτη δείχνει ότι φορώντας υποδήματα RBS εντείνουμε την αστάθεια και η αστάθεια αυτή παραμένει, ακόμα και μετά την χρήση τους για έξι εβδομάδες.
πηγή: http://en.wikipedia.org/wiki/Rocker_bottom_shoe#cite_ref-ColumbusDispatch_5-0
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24709743