(4 Δεκεμβρίου 2013)
του Anahad O'Connor
Οι ασθενείς που χρησιμοποιούν φάρμακα που περιεχουν στατίνες για να μειώσουν τη χοληστερόλη τους, πολλές φορές παραπονούνται για μυϊκούς πόνους. Μια νέα μελέτη δείχνει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, οι παρενέργειες μπορεί να είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού των στατινών με άλλα φάρμακα .Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που παίρνουν στατίνες είχαν διπλάσιο κίνδυνο για πρόκληση μυϊκών πόνων, απ' ότι σε σχέση με άλλα φάρμακα και συχνά αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν ο λόγος που τους ώθησε στο να σταματήσουν τη λήψη στατινών.
"Αυτό που βγαίνει από αυτή την έρευνα είναι ότι εάν εμείς ως επαγγελματίες, αλλά και οι ασθενείς, γνωρίζουμε τα πιθανά φάρμακα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αλληλεπιδράσεις, θα μπορούσαμε να μειώσουμε τον κίνδυνο για μυϊκούς πόνους, αλλά και για άλλες παρενέργειες", δήλωσε ο Dr Matthew K. Ito, καθηγητής στη Φαρμακευτική Σχολή του Oregon State University και πρόεδρος της National Lipid Association, μιας μη κερδοσκοπικής ομάδας που αποτελείται από ειδικούς στις διαταραχές των λιπιδίων και που χρηματοδότησε τη μελέτη.
"Αυτά τα φάρμακα πραγματικά σώζουν ζωές. Αλλά οι ασθενείς δεν επωφελούνται από αυτό, αν η λήψη τους προκαλεί παρενέργειες."
Οι στατίνες μειώνουν τη χοληστερόλη LDL και μπορεί να βελτιώσουν την κυκλοφορία στις αρτηρίες. Αλλά προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ένας στους πέντε ασθενείς που τις χρησιμοποιούν, παρουσιάζουν αδυναμία και γενικό πόνο στους μυς. Οι επιστήμονες υποψιάζονται αυτό συμβαίνει διότι οι στατίνες μπλοκάρουν την παραγωγή ενός μορίου που χρησιμοποιεί το σώμα μας για την παραγωγή ενέργειας, το συνένζυμο CoQ10. Κλινικές δοκιμές επί του παρόντος, εξετάζουν κατά πόσον η λήψη συμπληρωμάτων CoQ10, μπορεί να αποτρέψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Περίπου στο ένα τέταρτο των Αμερικανών ηλικίας άνω 45 συνταγογραφούνται στατίνες. Είναι επίσης γνωστό, ότι ένας μεγάλος αριθμός αντιβιοτικών, αντικαταθλιπτικών, αλλά και άλλων φαρμάκων μπορεί να παρεμβαίνει στον τρόπο μεταβολισμού των στατινών.
Μερικά από αυτά τα φάρμακα, αναστέλλουν ένα ένζυμο που βοηθά στον μεταβολισμό των στατινών, που ονομάζεται CYP450. Άλλα μπλοκάρουν κάποιες πρωτεΐνες που βοηθούν στην μεταφορά των στατινών σε όλη την γαστρεντερική οδό, μέσα και έξω από το ήπαρ.
Όμως, το αποτέλεσμα όλων αυτών των φαρμάκων που έχουν αυτή την επίδραση είναι ένα: αυξάνουν τη συγκέντρωση των στατινών στην κυκλοφορία του αίματος, ενισχύοντας έτσι τα αποτελέσματά τους.
Στη νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο The Journal of Clinical Lipidology, ο Dr Ito και οι συνεργάτες του εξέτασαν τα δεδομένα για περισσότερους από 10.000 νυν και πρώην χρήστες στατινών.
Περίπου το ένα τρίτο δήλωσαν ότι έχουν υποστεί την παρενέργεια του πόνου των μυών, που ξεκίνησε ή επιδεινώθηκε όταν πήραν στατίνες, και περίπου το 60% των ασθενών που σταμάτησαν τη λήψη τους, ανέφεραν ότι αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν ο κύριος λόγος.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι που σταματούν την χρήση στατινών, έπαιρναν, κατά μέσο όρο, τρία άλλα φάρμακα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον μεταβολισμό τους.
Τελικά, μετά από έλεγχο για άλλους παράγοντες κινδύνου, η μελέτη διαπίστωσε ότι άτομα που παίρνουν αυτά τα φάρμακα είχαν 80% περισσότερες πιθανότητες να σταματήσουν τη λήψη στατινών.
"Επειδή οι στατίνες χρησιμοποιούνται ευρέως από τους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, πολλοί από τους ασθενείς αυτούς παίρνουν και άλλα φάρμακα, πχ για διαβήτη, υπέρταση, ουρική αρθρίτιδα ή άλλες χρόνιες παθήσεις", δήλωσε ο Dr James A. Underberg, διευθυντής στο Bellevue Hospital στη Νέα Υόρκη, ένας ειδικός, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. Ο Dr Underberg είπε ότι πολλοί από τους ασθενείς του προσπάθησαν με διάφορες στατίνες, αλλά δεν μπόρεσαν να υπομείνουν τα συμπτώματα και διέκοψαν την αγωγή τους.
Οι γιατροί συχνά αποφασίζουν ποιές στατίνες συνταγογραφούν με βάση το κόστος και την ασφαλιστική κάλυψη. Όμως η νέα έρευνα δείχνει ότι η συνταγογράφηση με βάση τη δυνατότητα για αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, μπορεί να επηρεάσει το αν οι ασθενείς λαμβάνουν ή όχι το φάρμακό τους.
"Αν γνωρίζετε τις αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, τότε μπορείτε να προβλέψετε καλύτερα ποιος ασθενής θα έχει πρόβλημα και ποιος όχι και ίσως θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε τις πληροφορίες αυτές για να επιλέξετε το κατάλληλο φάρμακο" είπε ο Dr Underberg. "Αντί να σκέφτεστε: θα επιλέξω αυτό το φάρμακο επειδή είναι η φθηνότερη ή η πιό διαδεδομένη λύση, θα πρέπει να σκεφτείτε ποια είναι η πιο σωστή επιλογή, με βάση τις αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα που ήδη χορηγούνται στον ασθενή."
Ο Dr Ito δήλωσε ότι ήταν "σχεδόν αδύνατο" για τους γιατρούς να γνωρίζουν όλες τις πιθανές αλληλεπιδράσεις του κάθε φαρμάκου για κάθε μία από τις περισσότερες από μισή ντουζίνα στατίνες που κυκλοφορούν στην αγορά. Ένας πιθανός τρόπος για να βοηθηθούν οι γιατροί είναι να χρησιμοποιηθούν εξελιγμένα ηλεκτρονικά συστήματα συνταγογράφησης . Όμως, λιγότερο από το ήμισυ του συνόλου των νοσοκομείων έχουν ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία, είπε και οι περισσότεροι από τους γιατρούς δεν τα χρησιμοποιούν αρκετά."Πρέπει να εξελιχθούν τα ηλεκτρονικά συστήματα συνταγογραφησης για τον εντοπισμό αυτών των πιθανών αλληλεπιδράσεων υπάρχουν και αυτό θα βοηθήσει στη μείωση των ανεπιθύμητων επιπλοκών."
Ο Dr Underberg είπε ακόμη, ότι οι γιατροί θα πρέπει να εξετάζουν προσεκτικά τη συνταγογράφηση στατινών σε ασθενείς στους οποίους χορηγούνται και άλλα φάρμακα, γιατί αν δεν το κάνουν, οι ασθενείς τους δεν θα χρησιμοποιήσουν στατίνες πολύ καιρό ."Ακριβώς επειδή υπάρχουν επτά στατίνες, δεν σημαίνει ότι οι ασθενείς σας πρόκειται να σας αφήσουν να δοκιμάσετε επτά φορές", συμπλήρωσε.
Παρακάτω, ακολουθεί ένας κατάλογος με φάρμακα που βρέθηκαν να αλληλεπιδρούν με στατίνες στην παρούσα μελέτη. Ο κατάλογος είναι βασικά ενδεικτικός. Πιθανόν να υπάρχουν και άλλα φάρμακα, που μπορεί να αλληλεπιδρούν στη χορήγηση στατινών.
Antimicrobials
- Clarithromycin
- Erythromycin
- Fluconazole
- Itraconazole
- Telithromycin
- Voriconazole
- Amiodarone
- Ticagrelor
- Imatinib
- Aprepitant
- Delavirdine
- Efavirenz
- Indinavir
- Nelfinavir
- Ritonavir
- Saquinavir
- Fluvoxamine
- Nefazodone
- Cyclosporine A
- Quinine