Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2015
Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2015
25o Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Φυσικοθεραπείας (Π.Σ.Φ.)
"Αξιολογείν-Επιλέγειν-Εκτελείν - Κλινική Συλλλογιστική και Λήψη Απόφασης"
22-24 Ιανουαρίου 2016
Πολεμικό Μουσείο, Αθήνα
Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2015
Υψηλή η επιβάρυνση ακτινοβολίας στους ‘Ελληνες ασθενείς
Αν και γενικά η συνολική επιβάρυνση του ελληνικού πληθυσμού από ιοντίζουσες ακτινοβολίες κινείται στα μέσα ευρωπαϊκά και παγκόσμια επίπεδα, ειδικότερα όσον αφορά τις ιατρικές εξετάσεις, η επιβάρυνση του μέσου Έλληνα είναι υψηλότερη από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, κυρίως λόγω συχνών αξονικών τομογραφιών.
 |
| H επιβάρυνση του μέσου Έλληνα σε ιατρικές ακτινοβολίες είναι υψηλότερη από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, κυρίως λόγω συχνών αξονικών τομογραφιών. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ |
Συγκεκριμένα, η μέση ενεργός δόση ανά άτομο του ελληνικού πληθυσμού από τις εξετάσεις ακτινολογίας είναι 1,7 mSv, με το μεγαλύτερο μέρος να προέρχεται από τις αξονικές τομογραφίες (1,47 mSv), ενώ η αντίστοιχη τιμή σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι 1,05 mSv. Στις εξετάσεις πυρηνικής ιατρικής στην Ελλάδα η μέση ενεργός δόση είναι 0,1 mSv/άτομο (με το μεγαλύτερο ποσοστό συνεισφοράς να προέρχεται από το σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου), ενώ οι αντίστοιχες τιμές σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο είναι 0,06 mSv/άτομο και 0,12 mSv/άτομο.
Συνολικά η μέση ετήσια ενεργός δόση ανά άτομο του ελληνικού πληθυσμού από το σύνολο των ιατρικών εξετάσεων εκτιμάται σε 1,8 mSv (μιλισίβερτ). Η δόση αυτή εκτιμάται ότι αντιστοιχεί σε πιθανότητα για εμφάνιση νεοπλασιών 0,01% ανά έτος. Άρα, στη διάρκεια 50 ετών, το ποσοστό κινδύνου για καρκίνο εξαιτίας της έκθεσης σε ιατρικές ακτινοβολίες διαμορφώνεται στο 0,5% (συνολικά, το ποσοστό καρκινογένεσης είναι 25% από όλους τους παράγοντες κινδύνου).
Τα σχετικά στοιχεία παρουσιάσθηκαν σε σημερινή εκδήλωση στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), της αρμόδιας αρχής ακτινοπροστασίας στη χώρα. Η ΕΕΑΕ έχει πραγματοποιήσει για πρώτη φορά μια ολιστική εκτίμηση της ακτινικής επιβάρυνσης του ελληνικού πληθυσμού από τις ιοντίζουσες ακτινοβολίες, με κύριο στόχο τη βελτιστοποίηση του συστήματος ακτινοπροστασίας στη χώρα.
Σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα, παγκοσμίως το 20% περίπου της συλλογικής δόσης ακτινοβολίας του πληθυσμού από όλες τις φυσικές και τεχνητές πηγές ακτινοβολιών προέρχεται από τις ιατρικές εφαρμογές, οι οποίες αποτελούν την κύρια πηγή έκθεσης του πληθυσμού σε ανθρωπογενείς (τεχνητά παραγόμενες) ακτινοβολίες. Το ποσοστό αυτό είναι 50% στις προηγμένες χώρες.
Ειδικότερα, στον ιατρικό τομέα, ο άνθρωπος δέχεται ακτινοβολία, όταν υποβάλλεται σε ακτινολογικές διαγνωστικές εξετάσεις (π.χ. αξονικές τομογραφίες, ακτινογραφίες, μαστογραφίες), σε διαγνωστικές εξετάσεις πυρηνικής ιατρικής (π.χ. σπινθηρογραφήματα, καρδιολογικές δυναμικές μελέτες, τομογραφίες εκπομπής ποζιτρονίων PET/CT) και σε επεμβατικές ακτινολογικές διαδικασίες (αγγειοχειρουργικές και καρδιολογικές επεμβάσεις, αγγειοπλαστικές, τοποθέτηση βηματοδοτών). Επιπρόσθετα, κατά τις θεραπευτικές διαδικασίες (ακτινοθεραπεία και θεραπείες πυρηνικής ιατρικής) οι ασθενείς, ιδίως οι καρκινοπαθείς, εκτίθενται σε υψηλές δόσεις ακτινοβολίας
Ο αριθμός των σχετικών εξετάσεων που διενεργήθηκαν το 2014 στην Ελλάδα, ήσαν:
- Ακτινογραφίες 4.200.000
- Αξονικές τομογραφίες, 1.500.000
- Μαστογραφίες 740.000
- Πυρηνική ιατρική 218.000
- Επεμβατικές πρακτικές 72.000 και
- Ακτινοσκοπήσεις 17.500.
Ειδικότερα, έγιναν:
- Ακτινογραφίες και μαστογραφίες: 447 εξετάσεις ανά 1.000 κατοίκους, λιγότερες από τις αντίστοιχες τιμές στην υπόλοιπη Ευρώπη.
- Ακτινοσκοπήσεις: δύο εξετάσεις ανά 1.000 κατοίκους, σε αντιστοιχία με τις ευρωπαϊκές χώρες.
- Αξονικές τομογραφίες: 135 εξετάσεις ανά 1.000 κατοίκους. Η Ελλάδα έχει την έβδομη θέση μεταξύ 36 χωρών της Ευρώπης.
- Επεμβατικές πρακτικές: Επτά ανά 1.000 κατοίκους, συγκρίσιμες με τις αντίστοιχες τιμές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
- Σπινθηρογραφήματα: 20 εξετάσεις ανά 1.000 κατοίκους (μειωμένες κατά 15% μεταξύ 2009-2014), λίγο μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες τιμές σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Ενδεικτικά, αναφέρονται οι ενεργές δόσεις (σε mSv) για μερικές από τις συνηθέστερες εξετάσεις και φαίνεται ποιές επιβαρύνουν με μεγαλύτερη ακτινοβολία:
- Αξονική τομογραφία θώρακος 9
- Αξονική τομογραφία άνω – κάτω κοιλίας 18
- Αξονική τομογραφία εγκεφάλου 2,4
Ακτινογραφία θώρακος <0,1 - Ακτινογραφία οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) 1
- Ακτινογραφία αυχένα (ΑΜΣΣ) 0,06
- Ακτινογραφία κρανίου 0,03
- Ακτινογραφία άνω ή κάτω άκρων 0,001
- Ακτινογραφία λεκάνης-ισχίων 0,29
- Κυστεογραφία (ΙVU) 3
- Μαστογραφία 0,3
- Στεφανιογραφία 14
- Αγγειοπλαστική Στεφανιαίων (PTCA) 31
- Εμφύτευση βηματοδότη 4 και απινιδωτή 17
- Σπινθηρογράφημα οστών με Tc-99m 3,8
- Σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου με κόπωση με Tc-99 (ΜΙΒΙ) 2,5
- Σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου με κόπωση με Tl-201 15 και PET/CT 6,6.
Όσον αφορά τις φυσικές πηγές ακτινοβολίας, η μέση ετήσια ενεργή δόση για τον ελληνικό πληθυσμό είναι 2,7 mSv, η οποία προέρχεται από το ραδόνιο (1,7), τα οικοδομικά υλικά (0,5), την κοσμική ακτινοβολία (0,3), την εσωτερική ακτινοβόληση (0,2) και τους εξωτερικούς χώρους (0,1).
Π. Δρακόπουλος, Αθηναϊκό Πρακτορείο, Αθήνα
πηγή: http://mignatiou.com/2015/12/ipsili-i-epivarinsi-aktinovolias-stous-ellines-asthenis/
Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου 2015
Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2015
Βοηθαει η αρθροσκόπηση στην οστεοαρθριτιδα και στην ρήξη μηνίσκου;
του Vadim Goz, MD
Συχνά οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) του γόνατος, μετά απο τις απεικονιστικές εξετάσεις, θα διαπιστώσουν ότι έχουν μια ρήξη μηνίσκου.
Τότε η συνηθισμένη ερώτηση είναι: πως θα αποκατασταθεί το πρόβλημα; Όπως και σε κάθε σχετική με την ιατρική ερώτηση, δεν υπάρχει εύκολη και άμεση απάντηση.
Η αρθροσκόπηση του γόνατος, είναι η παραδοσιακή ελάχιστα επεμβατική τεχνική, που χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση των ρήξεων μηνίσκου. Στις περισσότερες περιπτώσεις της ρήξης μηνίσκου, ακολουθείται η μερική μηνισκεκτομή, όπου το σχισμένο τμήμα του μηνίσκου κόβεται και αφαιρείται.
Η κατάσταση αλλάζει σημαντικά όταν η ρήξη μηνίσκου απαντάται σε ένα γόνατο που βρίσκεται σε κατάσταση της οστεοαρθρίτιδας.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας, ότι αν ένα άτομο με ΟΑ του γόνατος έχει μία διαγνωσμένη ρήξη μηνίσκου και πόνο στο γόνατο, είναι πολύ πιθανό ότι η ρήξη μηνίσκου δεν είναι η αιτία του πόνου.
Μια μελέτη του 2003 που έγινε από Boston Medical Center και το Boston VA Hospital, έδειξε ότι περίπου στο 76% των ασυμπτωματικών ατόμων με ΟΑ του γόνατος, συνυπάρχει και ρήξη μηνίσκου. Ο αριθμός αυτός ανεβαίνει στο 91% στα άτομα που έχουν και συμπτώματα από την ΟΑ του γόνατος.
Αυτό είναι συχνά ένα εκπληκτικό γεγονός για τους ασθενείς. Από τα στατιστικά στοιχεία αυτά,μπορούμε να συμπεράνουμε ότι σε άτομα με ρήξη μηνίσκου και οστεοαρθρίτιδα, αρκετά συχνά η αποκατάσταση της ρήξης του μηνίσκου δεν μπορεί να βοηθήσει συνολικά στα συμπτώματά τους, αφού η κατάσταση του μηνίσκου δεν είναι η κύρια γενεσιουργός αιτία του πόνου.
Αυτό καταδεικνύεται από έναν σημαντικό αριθμός τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών.
Η πιο εντυπωσιακή από αυτές τις δοκιμές, ήταν μια διπλή-τυφλή μελέτη, που συνέκρινε τη χειρουργική επέμβαση σε σχέση με μια διαδικασία εικονικής επέμβασης, που πραγματοποιήθηκε στην Φινλανδία και δημοσιεύθηκε το 2013 στο περιοδικό Journal of Bone and Joint Surgery.
Οι ασθενείς χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες, η μία υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση με μερική μηνισκεκτομή και η άλλη υποβλήθηκε σε μια διαδικασία εικονικής επέμβασης, όπου έγινε χειρουργική προετοιμασία και τομές στο γόνατο, χωρίς να γίνει μηνισκεκτομή. Σημειώνουμε ότι μια δοκιμη ονομάζεται "διπλά τυφλή" όταν ούτε ο ασθενής, ούτε ο γιατρός που κάνει την αξιολόγηση μετά την επέμβαση, γνωρίζουν σε ποια ομάδα ανήκει ο ασθενής.
Τα ευρήματα αυτής της μελέτης ήταν αρκετά εντυπωσιακά. Σε ασθενείς με ρήξη μηνίσκου και οστεοαρθρίτιδα, δεν υπήρχε απολύτως καμία διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο, από τη χειρουργική επέμβαση μέχρι και 1 έτος μετά την επέμβαση. Και οι δύο ομάδες έδειξαν στατιστικά σημαντική βελτίωση στον πόνο και τη λειτουργικότητα, σε σχέση με την αξιολόγηση πριν από τη χειρουργική επέμβαση.
Αυτό αναδεικνύει ένα σημαντικό σημείο. Η χειρουργική σε γενικές γραμμές έχει πολύ υψηλό φαινόμενο placebo. Αυτό καθιστά τη μελέτη των αποτελεσμάτων της χειρουργικής επέμβασης δύσκολο, δεδομένου ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι αδύνατο να έχουμε μια ομάδα μελέτης που να έχει υποβληθεί σε ψευδο-χειρουργική επέμβαση.
Αυτή η Φιλανδική μελέτη, θα ήταν από δύσκολο,έως αδύνατο να πραγματοποιηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ έχουν πολύ πιο αυστηρούς περιορισμούς, σχετικά με το τι θεωρείται ασφαλές και τι δεοντολογικό στον σχεδιασμό μιάς μελέτης.
Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση 9 τυχαιοποιημένων μελετών που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό British Medical Journal, επανέλαβε τα αποτελέσματα της Φιλανδικής μελέτης. Στην μετα-ανάλυση βρέθηκε ότι, κατά μέσο όρο, η βελτίωση του πόνου μετά από τη χειρουργική επέμβαση ήταν περίπου 2,4mm, όταν μετράται στα 100mm της οπτικής αναλογικής κλίμακας.
Συνήθως, μια διαφορά 15-20mm είναι κλινικά σημαντική. Αυτή η ελάχιστη βελτίωση του πόνου που παρατηρήθηκε, εξαφανίστηκε σε χρονικό διάστημα κάπου μεταξύ 1 και 2 ετών μετά.
Η μελέτη επισημαίνει επίσης, ότι τα οφέλη της αρθροσκόπησης στον πόνο της ΟΑ του γόνατος είναι αμελητέα και οι κίνδυνοι (αν και ελάχιστοι) είναι αναμφισβήτητα παρόντες. Για παράδειγμα, ο κίνδυνος της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (συνήθως στα κάτω άκρα) είναι κατά μέσο όρο 0,4%. Άλλοι κίνδυνοι της χειρουργικής επέμβασης περιλαμβάνουν την πνευμονική εμβολή (που μπορεί να αποβεί μοιραία), τις πιθανές λοιμώξεις, ακόμη και τον θάνατο.
Οι μελέτες αυτές παρέχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για το τι πρέπει να κάνουμε, ή ακριβέστερα τι δεν πρέπει να κάνουμε, για τους ασθενείς με σοβαρή οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και ταυτόχρονη ρήξη μηνίσκου. Το πιο δύσκολο ερώτημα είναι τι πρέπει να κάνουμε για τους ασθενείς με ήπιας έως μέτριας βαρύτητας οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και μια συνπάρχουσα οξεία ρήξη του μηνίσκου ή σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και συμπτώματα δυσλειτουργίας της άρθρωσης (κλειδώματος), που παρουσιάζονται μετά από τραυματισμό του μηνίσκου.
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι αρκετά δύσκολες, εξαρτώνται από την αξιολόγηση και την κρίση γιατρού και απαιτούν διεξοδική συζήτηση μεταξύ γιατρού και ασθενούς.
Τότε η συνηθισμένη ερώτηση είναι: πως θα αποκατασταθεί το πρόβλημα; Όπως και σε κάθε σχετική με την ιατρική ερώτηση, δεν υπάρχει εύκολη και άμεση απάντηση.
Η αρθροσκόπηση του γόνατος, είναι η παραδοσιακή ελάχιστα επεμβατική τεχνική, που χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση των ρήξεων μηνίσκου. Στις περισσότερες περιπτώσεις της ρήξης μηνίσκου, ακολουθείται η μερική μηνισκεκτομή, όπου το σχισμένο τμήμα του μηνίσκου κόβεται και αφαιρείται.
Η κατάσταση αλλάζει σημαντικά όταν η ρήξη μηνίσκου απαντάται σε ένα γόνατο που βρίσκεται σε κατάσταση της οστεοαρθρίτιδας.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας, ότι αν ένα άτομο με ΟΑ του γόνατος έχει μία διαγνωσμένη ρήξη μηνίσκου και πόνο στο γόνατο, είναι πολύ πιθανό ότι η ρήξη μηνίσκου δεν είναι η αιτία του πόνου.
Μια μελέτη του 2003 που έγινε από Boston Medical Center και το Boston VA Hospital, έδειξε ότι περίπου στο 76% των ασυμπτωματικών ατόμων με ΟΑ του γόνατος, συνυπάρχει και ρήξη μηνίσκου. Ο αριθμός αυτός ανεβαίνει στο 91% στα άτομα που έχουν και συμπτώματα από την ΟΑ του γόνατος.
Αυτό είναι συχνά ένα εκπληκτικό γεγονός για τους ασθενείς. Από τα στατιστικά στοιχεία αυτά,μπορούμε να συμπεράνουμε ότι σε άτομα με ρήξη μηνίσκου και οστεοαρθρίτιδα, αρκετά συχνά η αποκατάσταση της ρήξης του μηνίσκου δεν μπορεί να βοηθήσει συνολικά στα συμπτώματά τους, αφού η κατάσταση του μηνίσκου δεν είναι η κύρια γενεσιουργός αιτία του πόνου.
Αυτό καταδεικνύεται από έναν σημαντικό αριθμός τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών.
Η πιο εντυπωσιακή από αυτές τις δοκιμές, ήταν μια διπλή-τυφλή μελέτη, που συνέκρινε τη χειρουργική επέμβαση σε σχέση με μια διαδικασία εικονικής επέμβασης, που πραγματοποιήθηκε στην Φινλανδία και δημοσιεύθηκε το 2013 στο περιοδικό Journal of Bone and Joint Surgery.
Οι ασθενείς χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες, η μία υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση με μερική μηνισκεκτομή και η άλλη υποβλήθηκε σε μια διαδικασία εικονικής επέμβασης, όπου έγινε χειρουργική προετοιμασία και τομές στο γόνατο, χωρίς να γίνει μηνισκεκτομή. Σημειώνουμε ότι μια δοκιμη ονομάζεται "διπλά τυφλή" όταν ούτε ο ασθενής, ούτε ο γιατρός που κάνει την αξιολόγηση μετά την επέμβαση, γνωρίζουν σε ποια ομάδα ανήκει ο ασθενής.
Τα ευρήματα αυτής της μελέτης ήταν αρκετά εντυπωσιακά. Σε ασθενείς με ρήξη μηνίσκου και οστεοαρθρίτιδα, δεν υπήρχε απολύτως καμία διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο, από τη χειρουργική επέμβαση μέχρι και 1 έτος μετά την επέμβαση. Και οι δύο ομάδες έδειξαν στατιστικά σημαντική βελτίωση στον πόνο και τη λειτουργικότητα, σε σχέση με την αξιολόγηση πριν από τη χειρουργική επέμβαση.
Αυτό αναδεικνύει ένα σημαντικό σημείο. Η χειρουργική σε γενικές γραμμές έχει πολύ υψηλό φαινόμενο placebo. Αυτό καθιστά τη μελέτη των αποτελεσμάτων της χειρουργικής επέμβασης δύσκολο, δεδομένου ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι αδύνατο να έχουμε μια ομάδα μελέτης που να έχει υποβληθεί σε ψευδο-χειρουργική επέμβαση.
Αυτή η Φιλανδική μελέτη, θα ήταν από δύσκολο,έως αδύνατο να πραγματοποιηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ έχουν πολύ πιο αυστηρούς περιορισμούς, σχετικά με το τι θεωρείται ασφαλές και τι δεοντολογικό στον σχεδιασμό μιάς μελέτης.
Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση 9 τυχαιοποιημένων μελετών που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό British Medical Journal, επανέλαβε τα αποτελέσματα της Φιλανδικής μελέτης. Στην μετα-ανάλυση βρέθηκε ότι, κατά μέσο όρο, η βελτίωση του πόνου μετά από τη χειρουργική επέμβαση ήταν περίπου 2,4mm, όταν μετράται στα 100mm της οπτικής αναλογικής κλίμακας.
Συνήθως, μια διαφορά 15-20mm είναι κλινικά σημαντική. Αυτή η ελάχιστη βελτίωση του πόνου που παρατηρήθηκε, εξαφανίστηκε σε χρονικό διάστημα κάπου μεταξύ 1 και 2 ετών μετά.
Η μελέτη επισημαίνει επίσης, ότι τα οφέλη της αρθροσκόπησης στον πόνο της ΟΑ του γόνατος είναι αμελητέα και οι κίνδυνοι (αν και ελάχιστοι) είναι αναμφισβήτητα παρόντες. Για παράδειγμα, ο κίνδυνος της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (συνήθως στα κάτω άκρα) είναι κατά μέσο όρο 0,4%. Άλλοι κίνδυνοι της χειρουργικής επέμβασης περιλαμβάνουν την πνευμονική εμβολή (που μπορεί να αποβεί μοιραία), τις πιθανές λοιμώξεις, ακόμη και τον θάνατο.
Οι μελέτες αυτές παρέχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για το τι πρέπει να κάνουμε, ή ακριβέστερα τι δεν πρέπει να κάνουμε, για τους ασθενείς με σοβαρή οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και ταυτόχρονη ρήξη μηνίσκου. Το πιο δύσκολο ερώτημα είναι τι πρέπει να κάνουμε για τους ασθενείς με ήπιας έως μέτριας βαρύτητας οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και μια συνπάρχουσα οξεία ρήξη του μηνίσκου ή σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και συμπτώματα δυσλειτουργίας της άρθρωσης (κλειδώματος), που παρουσιάζονται μετά από τραυματισμό του μηνίσκου.
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι αρκετά δύσκολες, εξαρτώνται από την αξιολόγηση και την κρίση γιατρού και απαιτούν διεξοδική συζήτηση μεταξύ γιατρού και ασθενούς.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)