Η Νόσος του Alzheimer είναι μια προοδευτική εκφυλιστική πάθηση που προσβάλλει τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα την απώλεια μνήμης, την μείωση των γλωσσικών δεξιοτήτων, καθώς και άλλα συμπτωματα, όπως η κακή κρίση, ο αποπροσανατολισμός, η δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες, όπως το μπάνιο, το ντύσιμο και η γενικότερη περιποίηση. Μέχρι το 2025, ο αριθμός των ενηλίκων 65 ετών και άνω που θα έχουν προσβληθεί από τη νόσο του Alzheimer εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 7,1 εκατομύρια, δηλαδή 40% μεγαλύτερος από τα 5 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, που πλήττονται σήμερα. (1)
Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η άσκηση μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα της νόσου του Alzheimer. (2-4)
Μια μελέτη από τον Roa και τους συνεργάτες του, που δημοσιεύθηκε το 2014, έδειξε ότι η μέτρια προς έντονη δραστηριότητα μειώνει πραγματικά την απώλεια του εγκεφαλικού ιστού στο κέντρο της μνήμης. (5) Οι συμμετέχοντες στη μελέτη που είχαν γενετικό δείκτη για νόσο του Alzheimer και ασχολούνται με χαμηλού επίπεδου δραστηριότητα, όπως το περπάτημα δύο φορές την εβδομάδα, είχαν μια μείωση 3% στην απώλεια ιστού μετά από 18 μήνες. Ενθαρρυντικά ήταν τα αποτελέσματα που βρέθηκαν σε άτομα με γενετικό δείκτη, που ασχολούνται με μέτρια ή έντονη δραστηριότητα, όπως το γρήγορο περπάτημα ή το κολύμπι, για τουλάχιστον 3 ημέρες την εβδομάδα. Συμμετέχοντες επίσης σε υψηλής έντασης δραστικότητα, δεν έδειξαν απώλεια ιστού στο κέντρο μνήμης μετά από 18 μήνες, αποτελέσματα παρόμοια με συμμετέχοντες χωρίς γενετικό δείκτη της νόσου του Alzheimer.
Οι Φυσικοθεραπευτές είναι οι ειδικοί της κίνησης και έχουν τα προσόντα για να σχεδιάσουν τα ασφαλή και αποτελεσματικά θεραπευτικά προγράμματα άσκησης για τα όλα τα άτομα, σε μια ποικιλία συνθηκών υγείας, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Alzheimer. Η μελέτη από τον Roa και τους συνεργάτες του βρήκε ενθαρρυντικά αποτελέσματα, αλλά ένα ειδικά προσαρμοσμένο πρόγραμμα, είναι απαραίτητο. Ένας Φυσικοθεραπευτής στην ομάδα της άσκησης, θα λαμβάνει υπόψη το στάδιο της νόσου, το γενικό επίπεδο φυσικής κατάστασης και άλλα σύνοδα προβλήματα υγείας, όπως καρδιοπάθειες ή ορθοπεδικά προβλήματα.
Η Dr Suzanne Renee O'Brien, PT, PhD, NCS επισημαίνει πως ένας Φυσικοθεραπευτής που εμπλέκεται στη φροντίδα ενός ατόμου με νόσο του Alzheimer μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα.
Στα πρώτα στάδια (1 ή 2), η συνέχιση της άσκησης οποιασδήποτε μορφής είναι σκόπιμο. Είτε το πρόσωπο κολυμπάει ή τρέχει ή κάνει ποδήλατο ή ασχολείται με την κηπουρική, παραμένει ενεργό και αυτό είναι το κλειδί για τη διατήρηση της εγκεφαλικής λειτουργίας. Ενώ το άτομο συνεχίζει την καθημεινή άσκησή του, ένας Φυσικοθεραπευτής μπορεί να παρέμβει στην κινητικότητα, την ταχύτητα και την ισορροπία, κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων, καθώς για ένα πρόγραμμα στο σπίτι, για να ασκείται μόνος του.
Η Dr O'Brien συμπληρώνει: Αργότερα, στο στάδιο 3, που έχουμε λειτουργική απώλεια, ο Φυσικοθεραπευτής θα εξακολουθεί να σχεδιάζει το κατάλληλο πρόγραμμα ασκήσεων με στόχο την ευελιξία, την ταχύτητα και την ισορροπία, ενώ μπορεί να συμβουλευσει αν μια βοηθητική συσκευή θα μπορούσε να αμβλύνει τον κίνδυνο των πτώσεων. Σε αυτό το στάδιο, η πρόληψη των πτώσεων είναι υψίστης σημασίας, όπως και η ευκινησία, η ταχύτητα και η ισορροπία και πρέπει να συμβάλλουμε όλοι στη διατήρησή τους.
Η Νόσος του Alzheimer είναι μια καταστροφική κατάσταση που επηρεάζει όχι μόνο το άτομο που βρίσκεται σ' αυτή την κατάσταση, αλλά και τον φροντιστή και τους αγαπημένους του. Η οικογένεια και ο φροντιστής του μπορεί να χρειάζονται καθοδήγηση, για το πώς να κινηθεί με ασφάλεια ή πως θα μεταφέρεται το άτομο με νόσο του Alzheimer, με σκοπό να αποφεύγεται ο τραυματισμός του φροντιστή, καθώς και του πάσχοντα.
Εκτός από την φυσικοθεραπευτική φροντίδα, οι Φυσικοθεραπευτές παρέχουν εκπαίδευση στον φροντιστή, με σκοπό την ασφάλεια της φροντίδας του και την μείωση του κινδύνου δικού του τραυματισμού. Ο Φυσικοθεραπευτής μπορεί να διδάξει επίσης έναν φροντιστή για την χρησιμοποίηση του υποστηρικτικού εξοπλισμού και των βοηθητικών συσκευών, όπως είναι τα ειδικά συστήματα καθισμάτων ή τα βοηθήματα ανύψωσης, αλλά και το πώς να χρησιμοποιεί σωστά το σώμα του, κατά την διάρκεια της εργασίας του.
Αν και δεν υπάρχει καμία θεραπεία, υπάρχουν ευκαιρίες, με την υποστήριξη των επαγγελματιών της υγείας, όπως οι Φυσικοθεραπευτές, να επιβραδυνθεί η εξέλιξη, να μεγιστοποιηθεί η λειτουργικότητα και να βοηθηθούν οι φροντιστές και η οικογένεια του πάσχοντος, με σκοπό την καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους τους εμπλεκόμενους.
Αναφορές:
1. 2014 Alzheimers Disease Facts and Figures, pg. 23. http://www.alz.org/downloads/facts_figures_2014.pdf
2. Coelho FG, Andrade LP, Pedroso RV, et al. Multimodal exercise intervention improves frontal cognitive functions and gait in alzheimers disease: a controlled trial. Geriatr Gerontol Int. 2013;13(1):198-203.http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1447-0594.2012.00887.x/references
3. Ries JD, Drake JM, Marino C. A small group functional balance intervention for individuals with Alzheimer disease: a pilot study. J Neurol Phys Ther. 2010;34(1):3-10.
http://journals.lww.com/jnpt/Fulltext/2010/03000/A_Small_Group_Functional_Balance_Intervention_for.2
http://journals.lww.com/jnpt/Fulltext/2010/03000/A_Small_Group_Functional_Balance_Intervention_for.2
4. Roche KE, Tappen RM, Kirk-Sanchez N, Williams CL, Loewenstein D. A randomized controlled trial of an activity specific exercise program for individuals with alzheimers disease in long term care settings. J Geriatr Phys Ther. 2011;34(2):184-194. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3179603/
5. Rao S, et al. Physical activity reduces hippocampal atrophy in elders at genetic risk for Alzheimers disease . Frontiers in Aging Neuroscience. April 2014;6:61. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24795624